Księgi liturgiczne

Jest rzeczą oczywistą, że teksty, które wypowiadamy w czasie czynności liturgicznych,  są każdorazowo odczytywane z przygotowanych w tym celu ksiąg liturgicznych(Mszał Rzymski, lekcjonarz, Ewangeliarz, rytuały, Pontyfikał Rzymski).Jednocześnie żyjemy w czasach, gdy rozwój technologiczny dał nam do ręki także inne nośniki tekstu, które umożliwiają dziś przechowanie i łatwiejsze wykorzystanie nieporównywalnie większej ilości tekstów (laptopy,tablety czy nawet telefony komórkowe). Na takie nośniki stworzono nawet odpowiednie wersje tekstów mszalnych, liturgii słowa czy Liturgii Godzin. Nie powinien zatem dziwić fakt, że tu i ówdzie nośniki elektroniczne są używane zamiast ksiąg liturgicznych. Są one praktyczniejsze: lżejsze, pojemniejsze, łatwiejsze w obsłudze itp.

Jak jednak ich stosowanie ma się do przestrzeni liturgii, nie tylko do samych przepisów liturgicznych, ale przede wszystkim do ich ducha?

Nie ulega wątpliwości, że istniejące przepisy zakładają, że teksty liturgiczne odczytywane są z ksiąg. Można by jednak argumentować, że przepisy te powstawały, kiedy nikomu nie śniło się o tabletach oraz że liturgii nie robi różnicy, skąd tekst jest odczytywany. Są to w końcu te same zatwierdzone przez Kościół teksty.

Obowiązujące przepisy widzą jednak w księdze liturgicznej coś więcej, niż tylko nośnik tekstu. Oto kilka cytatów:

a. Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów (2013): (115)Księgi liturgiczne winny być utrzymane starannie i traktowane z szacunkiem, ponieważ przy ich użyciu głosimy słowo Boże  i wypowiadamy modlitwę Kościoła. Dlatego należy zadbać o to, aby (…) były do dyspozycji oficjalne księgi liturgiczne, opublikowane w najnowszej wersji, w okazałej szacie wydawniczej  i pięknej oprawie.

b. Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego (2002): (349)W szczególny sposób należy dbać o to, aby księgi liturgiczne, zwłaszcza Ewangeliarz i lekcjonarz, służące do głoszenia słowa Bożego i z tego powodu otaczane szczególnym szacunkiem, podczas sprawowania liturgii były znakami i symbolami rzeczywistości nadprzyrodzonej, a więc odznaczały się poważnym i pięknym wyglądem.

c. Wprowadzenie teologiczno-pastoralne do Lekcjonarza Mszalnego (1981): (35) Księgi,
z których bierze się czytania słowa Bożego, usługujący, wykonywane przez nich czynności, miejsca i inne rzeczy – wszystko to budzi u uczestników pamięć o obecności Boga, przemawiającego do swojego ludu. Należy więc zadbać i o to, aby księgi, będące w czynności liturgicznej znakami
i symbolami nadziemskiej rzeczywistości, były naprawdę godne, ozdobne i piękne.(37) Z racji godności słowa Bożego, księgi czytań używane przy sprawowaniu liturgii winny się odróżniać od innych pomocy pastoralnych, np. broszur służących wiernym do przygotowywania czytań lub do osobistej medytacji.

Chodzi zatem o to, by niecodziennych rozmiarów, wagi i wyglądu księga, pomogła nam spotkać się z Niecodziennością. Tablet czy inne tego typu narzędzie, używane na co dzień do e-maili, filmów, portali społecznościowych,gier oraz wpisujące się swoim wyglądem w niesakralną zwyczajność, nie będzie wstanie podkreślić wyjątkowości i godności słowa Bożego, czy to bezpośrednio zaczerpniętego z Biblii, czy też przemodlonego przez Kościół w postaci tekstów liturgicznych.

W tym duchu niektóre konferencje episkopatu zabroniły używania jakichkolwiek nośników elektronicznych w zastępstwie ksiąg liturgicznych (np. Nowa Zelandia).

źródło: Biuletyn duszpasterski diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej 12/18, s. 7