W naszych niektórych kościołach możemy od pewnego czasu zauważyć mężczyzn odpowiednio przygotowanych, którzy udzielają wiernym Komunii św. Ich obecność oraz funkcja, jaką sprawują, rodzi liczne pytania, wątpliwości, a czasami niezrozumienie. Co się stało i dlaczego Kościół dopuszcza możliwość, aby Komunię św. mogły udzielać osoby świeckie? Czym jest to powodowane? Sytuacja ta jest niewątpliwie dowodem zmieniającej się struktury Kościoła w Polsce, jak i w poszczególnych Kościołach partykularnych, gdzie czynna obecność wiernego świeckiego jest nie tylko pożądana, ale coraz częściej nieodzowna. W tej sytuacji podjęcie tematu dotyczącego nadzwyczajnego szafarza Komunii św. wydaje się niezwykle aktualne i użyteczne.
Od momentu ustanowienia Eucharystii do czasów obecnych przepisy dotyczące szafarza Komunii św. uległy wielu zmianom. Początkowo funkcję tę spełniali wyłącznie biskupi i prezbiterzy. Od wieku II do udzielania Komunii św. włączeni zostali diakoni, niewiele później subdiakoni, akolici, a także wierni świeccy. Dopiero w IX w. poszczególne synody partykularne zaczęły ograniczać prawa wiernych świeckich w tym względzie, koncentrując swoją uwagę na duchownych jako szafarzach Komunii św. W XX w. dokonało się zdecydowanie najwięcej zmian odnoszących się do szafarza Komunii św.
Nadzwyczajny szafarz Komunii świętej przed II Soborem Watykańskim
W Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r. nadzwyczajnym szafarzem Komunii św. był diakon, który mógł pełnić tę funkcję jedynie za zgodą miejscowego ordynariusza lub proboszcza, udzieloną z ważnej przyczyny, którą się domniemywało w wypadku konieczności. Ordynariusz miejsca lub proboszcz mógł udzielić wymaganego zezwolenia tylko wówczas, jeśli zachodziła uzasadniona ku temu racja (zob. kan. 845 KPK z 1917 r.). W praktyce norma ta była interpretowana dość szeroko i istniało wiele racji, dla których konieczne zezwolenie było udzielane. Przyjmowano mianowicie, że przyczyna taka zachodziła, gdy kapłan mógłby udzielić Komunii św., ale musiałby pominąć wtedy inne zajęcia duszpasterskie, albo gdy we Mszy św. uczestniczyła tak duża liczba wiernych, że sam celebrans – nawet przy pomocy innego kapłana – nie mógłby temu podołać, albo gdy należało udzielić Wiatyku czy Komunii św. wielkanocnej, a z powodu niedostatecznej liczby kapłanów wiele osób byłoby pozbawionych Komunii św. Wtedy diakon mógł otrzymać zezwolenie na szafowanie Komunii św., a w przypadku nieobecności ordynariusza i proboszcza mógł domniemywać, że otrzymałby zezwolenie na udzielenie Komunii św. wiernemu, który chciał przyjąć Ciało Pańskie z pobożności.
Powyższa norma starego Kodeksu okazała się zbyt rygorystyczna i co ważniejsze, nie wychodziła naprzeciw potrzebom poszczególnych Kościołów partykularnych, zwłaszcza w krajach, w których pojawił się brak kapłanów i diakonów. Z drugiej strony, zwołany w latach 60. II Sobór Watykański wskazywał wyraźnie na potrzebę udziału wiernych świeckich w potrójnej misji Chrystusa: kapłańskiej, królewskiej i prorockiej. Takie ujęcie roli wiernych świeckich we współczesnym Kościele nie mogło nie wpłynąć na zmianę przepisów odnoszących się do nadzwyczajnego szafarza Komunii św.
Jak przebiegał proces reformy i zmiany przepisów?
Pierwszym krokiem w kierunku rozszerzenia grona nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. było wydanie w 1969 r. przez Kongregację Sakramentów instrukcji Fidei custos, która postanawiała, iż rządcy Kościołów partykularnych (biskupi, prałaci i prefekci apostolscy, wikariusze kapitulni, administratorzy apostolscy, wikariusze i prefekci apostolscy) mogli się zwrócić do Stolicy Apostolskiej w celu uzyskania upoważnienia, na mocy którego mogli wyznaczać odpowiednie osoby do udzielania Komunii św. w następujących sytuacjach: jeśli był nieobecny kapłan lub diakon; jeśli nie mógł on udzielać Komunii św. ze względu na chorobę, podeszły wiek lub czynności duszpasterskie oraz jeśli liczba wiernych przystępujących do Komunii św. była tak wielka, że Msza św. zbytnio się przedłużała.
Zgodnie z postanowieniem powyższej instrukcji w wyznaczeniu osoby mającej pełnić funkcje nadzwyczajnego szafarza Komunii św. należało zachować następujący porządek: subdiakon, kleryk niższych święceń, zakonnik, zakonnica, katecheta (chyba, że według uznania duszpasterza katechetę należy postawić przed zakonnicą), wierny świecki ( mężczyzna i kobieta). Instrukcja ustanowiła jednocześnie wymogi religijno-moralne, jakie powinny być stawiane osobom świeckim, którym udzielano uprawnień do szafowania Komunii św. Miała to być osoba odznaczająca się żywą wiarą, życiem chrześcijańskim, dobrymi obyczajami oraz bardziej dojrzałym wiekiem. Kobieta natomiast powinna być wybierana jedynie w wypadku konieczności. Należy zauważyć, że instrukcja nie dawała bezpośrednio żadnych uprawnień ordynariuszom miejsca, zapewniała jedynie możliwość ubiegania się przez nich o niezbędne zezwolenie ze strony Stolicy Apostolskiej, udzielane na trzy lata w wypadku takiej konieczności.
Jak przebiegał proces reformy i zmiany przepisów?
Wydana 29 czerwca 1970 r. instrukcja Kongregacji ds. Kultu Bożego Sacramentali Communione, poszerzająca możliwość udzielania Komunii św. pod dwiema postaciami, zawierała z kolei w numerze 6. dyspozycję, iż w wypadku udzielania Komunii św. bezpośrednio z kielicha jego podawanie – jeśli nie ma drugiego kapłana lub diakona – należało zlecić akolicie.
Natomiast trzecia instrukcja wykonawcza do Konstytucji Soboru Watykańskiego II o Liturgii Sacrosanctum Concilium z 25 września 1970 r. zawierała postanowienie, iż w wypadku przyjmowania drugiej postaci z kielicha, potrzebni są kapłani, diakoni lub akolici, aby podawać kielich komunikującym. Jednocześnie stwierdzono, że udzielanie Komunii św. należy przede wszystkim do kapłana celebrującego Eucharystię, do diakona oraz w niektórych jedynie przypadkach, określonych przez kompetentną władzę, do akolity.
Bardzo ważnym dokumentem dotyczącym kwestii nadzwyczajnego szafarza Komunii św. było wydane 15 sierpnia 1972 r. motu proprio papieża Pawła VI Ministeria quedam, odnawiające w Kościele łacińskim dyscyplinę święceń, gdzie zniesione zostały święcenia niższe oraz subdiakonat, a ustanowione posługi lektora i akolity. Zgodnie z tym dokumentem, akolita miał wspomagać diakona i usługiwać kapłanowi, a jako nadzwyczajny szafarz Komunii św. mógł jej udzielać wtedy, gdy nie było szafarza zwyczajnego lub gdy szafarz zwyczajny nie mógł tego czynić z powodu choroby, podeszłego wieku, wypełniania innej posługi duszpasterskiej oraz gdy liczba przystępujących do Komunii św. była tak duża, że Msza św. zbytnio by się przeciągnęła. Akolici mogli również zanosić Komunię św. chorym przebywającym w domach i w szpitalach. Konsekwencją tego motu proprio było opracowanie przez Stolicę Apostolską nowego obrzędu wprowadzania w posługę akolitatu oraz dokonanie zmian w Mszale Rzymskim, gdzie akolita został ustanowiony do posługi ołtarza, a w sposób szczególny do jego zadań należało udzielanie Komunii św., której był ustanowiony nadzwyczajnym szafarzem.
Kolejnym ważnym momentem w kształtowaniu się pojęcia nadzwyczajnego szafarza Komunii św., w tym w sposób szczególny wiernego świeckiego, była wydana 29 stycznia 1973 r. instrukcja Kongregacji Sakramentów Immensae caritatis na temat ułatwienia w niektórych przypadkach przystępowania do Komunii św. Instrukcja postanawiała, że nadzwyczajnym szafarzem Komunii św. poza akolitą jest również odpowiednio przygotowana osoba, wyznaczona wyraźnie do tej funkcji przez ordynariusza miejsca lub upoważnionego do tego kapłana. W myśl instrukcji szafarzem Komunii św. mogła być jedynie osoba odpowiednio i imiennie wybrana, pouczona o swoich zadaniach, odznaczająca się wiarą, życiem chrześcijańskim, dobrymi obyczajami i sama pielęgnująca pobożność eucharystyczną, jak też cechująca się pobożnością i czcią do Najświętszego Sakramentu. Upoważnienie do pełnienia funkcji nadzwyczajnego szafarza Komunii św. – w myśl instrukcji – mogło być udzielane w poszczególnych przypadkach, na pewien okres czasu lub na sposób stały w wypadku konieczności. W ten sposób upoważniony mógł udzielać Komunii św. sobie samemu, innym wiernym, jak również zanosić ją chorym pozostającym w domu. Instrukcja stawiała jednak pewne warunki ograniczające uprawnienia szafarza nadzwyczajnego. Mógł on bowiem spełniać swoje funkcje, jeśli nie było kapłana, diakona lub akolity; jeśli nie mogli oni udzielać Komunii św. z powodu choroby, starości lub wykonywania innej posługi duszpasterskiej oraz jeśli liczba przystępujących do Komunii św. była zbyt wielka. Ponadto ordynariusz miejsca otrzymał władzę upoważniania poszczególnych kapłanów do wyznaczania w pojedynczych wypadkach odpowiedniej osoby, która w przypadku prawdziwej konieczności udzielałaby Komunię św. Konsekwencją powyższej instrukcji było wydanie Rytuału Rzymskiego De Sacra Communione et de Cultu Mysterii Eucharistici extra Missarum, który w części dotyczącej szafarza Komunii św. postanawiał, że ordynariusz miejsca może zezwolić na udzielanie Komunii św. innym szafarzom nadzwyczajnym, jeśli uzna, że jest to konieczne ze względu na pożytek duszpasterski wiernych, a nie będzie do dyspozycji kapłana, diakona lub akolity.
Możliwość czynnego udziału wiernych świeckich w Eucharystii jako nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. potwierdził również Jan Paweł II w Liście do wszystkich biskupów Kościoła o tajemnicy i kulcie Eucharystii z 24 lutego 1980 r. Po tej samej linii szły wytyczne instrukcji Inaestimabile donum z 3 kwietnia 1980 r. w sprawie niektórych norm dotyczących kultu tajemnicy eucharystycznej. Instrukcja uznawała uprawnienia świeckich dotyczące szafarstwa Komunii św., ganiła natomiast nadużycia. Kolejnym i zarazem ostatecznym etapem kształtowania się przepisów dotyczących szafarza nadzwyczajnego Komunii św. było opracowanie nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Obecnie obowiązujące normy prawa powszechnego
Kodeks w kan. 910 2 stwierdza: szafarzem nadzwyczajnym Komunii św. jest akolita oraz wierny, wyznaczony zgodnie z kan. 230 3.
Wiernym jest ten, kto przez chrzest został wszczepiony w Chrystusa i z tej racji uczestniczy w kapłańskim, prorockim i królewskim posłannictwie Chrystusa oraz jest powołany do wypełnienia misji, jaką Bóg powierzył pełnić Kościołowi w świecie (zob. kan. 204). Stąd w kan. 230 3 znajdujemy postanowienie: “Tam, gdzie doradza konieczność Kościoła, z braku szafarzy, także świeccy, chociażby nie byli lektorami lub akolitami, mogą wykonywać pewne obowiązki w ich zastępstwie, mianowicie: posługę słowa, przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać chrztu, a także rozdzielać Komunię św., zgodnie z przepisami prawa”.
Zatem, jak wynika z powyższego kanonu, wierni mogą udzielać Komunię św., ale nie mogą tego czynić zawsze i wszędzie, a jedynie wtedy, gdy wymaga tego konieczność duszpasterska. Ma ona miejsce wtedy gdy:
– brak jest zwyczajnych szafarzy Komunii św., tzn. biskupa, prezbitera i diakona lub akolity jako szafarza nadzwyczajnego;
– mimo iż są obecni zwyczajni szafarze, nie mogą jednak wypełnić tej funkcji z powodu podeszłego wieku, choroby lub innej posługi duszpasterskiej;
– liczba przystępujących do Komunii św. jest tak duża, że sprawowanie Mszy św. czy też udzielanie Komunii św. poza Mszą św. zbytnio by się przeciągnęło bez pomocy świeckiego jako szafarza Komunii św.
Wyżej wymienione warunki, których zaistnienie jest konieczne do tego, aby wierny świecki uzyskał zezwolenie do pełnienia funkcji szafarza Komunii św. są identyczne jak te, które określają pełnienie wspomnianej funkcji przez akolitę. Istnieje jednak pewna hierarchia korzystania z pomocy nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. I tak, jeżeli obecność akolity zaradzi trudnościom i pomoc innych nadzwyczajnych szafarzy nie będzie konieczna, to wierny świecki nie może uzyskać zezwolenia na udzielanie Komunii św.
Akolita nie potrzebuje specjalnego upoważnienia ze strony ordynariusza miejsca, bowiem ustanowienie go akolitą jest z mocy prawa takim upoważnieniem. Natomiast wierny świecki takowe upoważnienie musi otrzymać. Zgodnie bowiem z normą zawartą w kan. 228 1 Kodeksu, do pasterzy należy udzielanie urzędów kościelnych i posług. Użyte w kanonie pojęcie “pasterz” oznacza przede wszystkim ordynariusza miejsca, który udziela upoważnienia do pełnienia funkcji nadzwyczajnego szafarza Komunii św. osobiście lub przez wyznaczonego do tego kapłana. Zadaniem ordynariusza miejsca jest ocena zarówno sytuacji, jak i przymiotów religijno-moralnych osoby, której zamierza powierzyć funkcję szafarza nadzwyczajnego Komunii św.
Co do przymiotów religijno-moralnych tego szafarza, to należy stwierdzić, że winna to być osoba nienaganna pod względem moralnym, czyli godna sprawowanej przez nią funkcji. Zgodnie z kan. 231 1 świeccy, którym w Kościele, nawet na pewien czas, powierza się jakieś specjalne funkcje mają dążyć do osiągnięcia pewnej formacji, koniecznej do tego, by spełniali je w sposób należyty. Ponadto każdy szafarz (w tym także wierny świecki) ma odznaczać się żywą wiarą oraz przykładem nabożeństwa do Najświętszego Sakramentu. Ma spełniać ową funkcję świadomie, z oddaniem i pilnie.
Jeżeli ordynariusz miejsca uzna, że dana osoba spełnia warunki wymagane przez prawo, może powierzyć jej funkcję szafarza nadzwyczajnego Komunii św. i zezwolić, by jej udzielała sobie i innym. Może też zanosić Komunię św. chorym przebywającym w domu, a ciężko chorym – Wiatyk. Odnośne zezwolenie ordynariusz miejsca wydaje osobiście lub przez upoważnionego do tego kapłana, zawsze do konkretnej osoby ( nigdy ogólnie). Może ono być udzielane do poszczególnego przypadku albo też na pewien okres lub na stałe, ale jeśli przynagla konieczność. Należy zaznaczyć, że udzielenie przez ordynariusza miejsca owego zezwolenia wiernemu świeckiemu winno być poprzedzone odpowiednim przygotowaniem i formacją, mieć uroczysty charakter oraz dokonywać się według ściśle określonego obrzędu.
Trzeba jednocześnie wyraźnie zaznaczyć, że upoważnienie udzielone przez ordynariusza miejsca lub uprawnionego do tego kapłana nie jest wystarczające, aby wierny świecki w konkretnym przypadku pełnił funkcję szafarza Komunii św. O tym bowiem decyduje proboszcz lub rektor danego kościoła. On to bowiem winien wyrazić życzenie czy prośbę, aby świecki mógł pełnić funkcję szafarza. Jeśli natomiast zaistnieje taka sytuacja, że w danym kościele będzie obecny kapłan – gość, diakon czy akolita – i proboszcz (rektor) kościoła uzna, że ich pomoc jest wystarczająca do udzielania Komunii św., wtedy bez zgody proboszcza (rektora) kościoła nie wolno wiernemu świeckiemu pełnić funkcji szafarza Komunii św. Z kolei proboszcz (rektor) kościoła może poprosić o pomoc jedynie osobę, która owe upoważnienie z rąk ordynariusza miejsca otrzymała.
Możemy zatem powiedzieć, że normy dotyczące nadzwyczajnego szafarza Komunii św, zawarte w Kodeksie Prawa Kanonicznego, jednoznacznie określają sytuacje, w których akolita czy też wierny świecki może udzielać Komunii św. Potwierdzeniem tych przepisów jest wydana przez Stolicę Apostolską 15 sierpnia 1997 r. instrukcja dotycząca współpracy kapłanów i wiernych świeckich. Instrukcja ta nie wprowadza żadnych zmian w omawianej kwestii, przestrzega jednak przed zbyt szeroką interpretacją norm, które wyraźnie nazywają akolitę i wiernego świeckiego nadzwyczajnym szafarzem Komunii św. Oznacza to, że ich posługa jako szafarza jest dopuszczalna jedynie w nadzwyczajnych okolicznościach przedstawionych w omawianej instrukcji Immensae caritatis.
Stosowanie norm prawa powszechnego w Polsce
Znając prawo powszechne dotyczące nadzwyczajnego szafarza Komunii św., możemy zastanowić się nad stosowaniem tego prawa w naszym kraju. W Polsce przepisy dotyczące szafarza nadzwyczajnego Komunii św. ulegały pewnym zmianom, które jednak nie były takie same, jak w prawie powszechnym.
Po opublikowaniu motu proprio Ministeria quedam przez papieża Pawła VI 15 sierpnia 1972 r. i zezwoleniu w tym dokumencie akolitom na udzielanie Komunii św. biskupi polscy zebrani na 134. Konferencji Plenarnej w Warszawie postanowili, że z uwagi na charakter polskiego duszpasterstwa nie zezwalają akolitom na wykonywanie powyższych uprawnień dotyczących Eucharystii.
W wyniku powziętej uchwały Konferencji Episkopatu Polski akolici w naszym kraju nie udzielali Komunii św. aż do wydania nowej instrukcji w tej samej sprawie. Otóż, jeszcze przed wejściem w życie Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., a mianowicie 4 maja 1982 r. biskupi polscy zebrani na 184. Konferencji Plenarnej postanowili, że: akolita jest szafarzem nadzwyczajnym udzielania Komunii św.w przypadku, gdy ci, którzy są do tego zobowiązani na podstawie kan. 845 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r. – obecnie kan. 910 2 – albo nie mogą tego obowiązku wypełnić z powodu choroby czy podeszłego wieku, albo zajęci są posługą duszpasterską, albo też, gdy liczba przystępujących do Komunii św. jest tak wielka, że odprawienie Mszy św. znacznie by się przedłużyło. W takich okolicznościach akolita od maja 1982 r. może udzielać Komunii św. tak w czasie Eucharystii, jak i poza nią.
Jeżeli chodzi o możliwość udzielania Komunii św. przez wiernego świeckiego, to pierwszy raz biskupi polscy zajęli się tym problemem po opublikowaniu instrukcji Immensae caritatis z 29 stycznia 1973 r. Zakazując udzielania Komunii św. akolitom, nie zezwolili też na udzielanie Eucharystii wiernym świeckim.
Udzielając 4 maja 1982 r. zezwolenia akolitom na komunikowanie, nie wspominano o możliwości udzielania Komunii św. przez wiernych świeckich. W tym czasie podobno niektóre domy zakonne zwracały się do biskupów, by w przypadku nieobecności kapłana któraś z sióstr mogła podać Komunię św. swoim współsiostrom. Dały się też słyszeć głosy, że w Polsce można myśleć o udzielaniu Komunii św. przez wiernych świeckich, szczególnie ludziom obłożnie chorym, przebywającym w domach, którzy pragną często, a nawet codziennie przyjmować Eucharystię, a duszpasterze nie są w stanie takich próśb spełnić. Mówiono też, że udzielanie zezwoleń wiernym świeckim na rozdzielanie Komunii św. można by rozpocząć od większych sanktuariów, w których komunikuje się całymi godzinami. Czynią to zwykle prezbiterzy odwołani w tym celu z konfesjonałów. Takie odwołanie spowiednika od konfesjonału często nie wzbudza zadowolenia u samego odwołanego, a także u wiernych oblegających konfesjonały.
Biskupi polscy zebrani na 240. Konferencji Plenarnej 2 maja 1990 r. przychylnie ustosunkowali się do próśb poszczególnych biskupów i kapłanów, aby określić warunki – zgodnie z kan. 910 2 i kan. 230 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego – powoływania wiernego świeckiego jako nadzwyczajnego szafarza Komunii św. Konferencja Episkopatu Polski postanowiła w tej sprawie, co następuje:
1. Biskupi diecezjalni mogą powoływać do posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. mężczyzn w wieku 35-65 lat.
2. Kandydaci powinni odznaczać się nieskazitelnym życiem moralnym, pobożnością i poważaniem wśród duchowieństwa i wiernych.
3. Kandydat, poza wykształceniem przynajmniej średnim, winien znać podstawowe prawdy teologiczne, zwłaszcza odnoszące się do Kościoła, Mszy św. i Eucharystii. Biskup może polecić kandydatowi udział w kursie teologicznym lub zażądać egzaminu.
4. Biskup diecezjalny powołuje do posługi nadzwyczajnego szafarza kandydata, którego poznał osobiście po poleceniu go przez księdza proboszcza i dwóch kapłanów, na jeden rok.
5. Przed powołaniem, jak również przed każdym przedłużeniem powołania, kandydaci winni odbyć co najmniej trzydniowe rekolekcje.
6. Braci zakonnych, którym biskup może obniżyć wiek do 30 lat, obowiązują te same postanowienia.
7. Posługa szafarza jest bezinteresowna. Wynagrodzenie może dotyczyć kosztów przejazdu lub rekompensaty w przypadku, gdy na skutek wykonywania posługi uszczupliły się dochody z pracy zawodowej szafarza nadzwyczajnego.
8. Szafarz nadzwyczajny podczas posługi winien być ubrany w albę i przepasany cingulum.
9. Szafarz nadzwyczajny wykonuje posługę wtedy, gdy liczba kapłanów wobec komunikujących jest za mała. Może on – w ramach ważności powołania – świadczyć pomoc na terenie całej diecezji, poza diecezją – tylko za zgodą biskupa tamtej diecezji.
10. Szafarz nadzwyczajny może, za zgodą księdza proboszcza, zanieść Komunię św. do domów tylko osobom, których stan duchowy jest znany, zachowując przepisy liturgiczne.
Uchwałę tę rozesłał biskupom diecezjalnym Sekretariat Prymasa Polski w dniu 5 maja 1990 r.
248. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski obradująca w Łodzi od 21 do 22 czerwca 1991 r. zatwierdziła i wydała instrukcję w sprawie formacji i sposobu wykonywania posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. Można powiedzieć, że biskupi na nią czekali. A ponieważ była dość szczegółowa i można ją było wprowadzać w życie, zaraz wyznaczali kandydatów wybranych na nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. Po jakimś czasie prasa zainteresowana życiem Kościoła zamieszczała informacje, że biskup tej a tej diecezji upoważnił określoną liczbę mężczyzn do wykonywania funkcji liturgicznej udzielania Komunii św. Jesienią 1992 r. rozeszła się też wiadomość, że jeden z biskupów poza kilkudziesięcioma mężczyznami powołał do spełniania posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. kilkanaście zakonnic. Było to wyjście poza uchwałę Konferencji Episkopatu Polski, ale zgodnie z prawem powszechnym. Być może chodziło o zbadanie, jak to przyjmą wierni. Okazuje się bowiem, że wcale nie wszyscy wierni przyjmują dobrze fakt udzielania Komunii św. przez wiernych świeckich w parafii. Niektórym to się podoba.
Sytuacja w Polsce w odróżnieniu od wielu innych Kościołów, szczególnie Europy Zachodniej, z pewnością nie wymaga jeszcze stałej obecności nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. we wspólnotach parafialnych, niemniej jednak mogą mieć miejsce sytuacje, w których takowa obecność będzie niezbędna, np. w parafiach, gdzie duszpasterzem jest jeden starszy kapłan, a z racji Wielkanocy czy Bożego Narodzenia bardzo wielu wiernych przystępuje do Komunii św. Potrzebę takiego szafarza dostrzegają również uchwały II Synodu Plenarnego, które jednoznacznie w rozdziale dziesiątym zatytułowanym: Liturgia Kościoła po Soborze Watykańskim II stwierdzają: mężczyźni świeccy, którzy ukończyli przynajmniej 25 lat, cieszący się dobrą opinią, posiadają odpowiednie przymioty i są przygotowani do swych zadań poprzez odpowiednią formację, mogą być przyjęci do posługi stałego akolity […]. Do posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. mogą być dopuszczone inne osoby, w zależności od potrzeb poszczególnych wspólnot kościelnych (nr 84). Synod Plenarny zatem rozwiązuje kwestie wiernego świeckiego jako nadzwyczajnego szafarza Komunii św. stosownie do prawa powszechnego i instrukcji Konferencji Episkopatu Polski z dnia 2 maja 1990 r., które decyzję o powierzeniu tej funkcji wiernym świeckim w danej diecezji pozostawiają ordynariuszowi miejsca. Może się to odbywać przez udzielenie wiernym świeckim posługi akolitatu, która upoważnia do pełnienia tej funkcji w określonych prawem sytuacjach bez stosownego już pozwolenia ordynariusza lub też poprzez dopuszczenie do tej funkcji wiernego świeckiego. Na tej też podstawie w naszych parafiach spotykamy takich nadzwyczajnych szafarzy Komunii św.
autor: Ks. Janusz Gręźlikowski
źródło: www.niedziela.pl