Wypominki
WYPOMINKI
Modlitwa za zmarłych jest naturalnym elementem życia duchowego naszych parafii w miesiącu listopadzie. Staje się jednak czasami wyzwaniem duszpasterskim, gdy zauważamy, że „nabożeństwa wypominkowe” preferują często osoby w poważniejszym wieku, podczas gdy młodzi nie widzą sensu w długim odczytywaniu nazwisk oraz odmawianiu różańca czy koronki. Urozmaicenie formy „nabożeństwa wypominkowego” być może nie stanie się cudownym lekarstwem na słabszą frekwencję, jednak obecnym na nabożeństwie może pomóc owocniej przeżyć taki rodzaj wspólnotowej modlitwy za zmarłych. Oto propozycje różnorakich form „nabożeństwa wypominkowego”.
1. Msza za zmarłych
Najświętsza Ofiara ze swej natury w sposób najpełniejszy i najskuteczniejszy realizuje ideę
i celowość „nabożeństwa wypominkowego”. W tym sensie Msza święta jest najlepszą formą wypominek. Na przykład, jeden raz w każdym tygodniu listopada można odprawić Mszę za zmarłych (jeśli przepisy na to pozwalają, zob. Kalendarz liturgiczny diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, s. 8-9). Imiona i nazwiska zmarłych wyznaczone na ten dzień odczytuje się przed rozpoczęciem Mszy albo po pozdrowieniu, albo tylko w modlitwie wiernych, albo, jeśli nie ma ich zbyt wielu, w Modlitwie eucharystycznej. Mszał proponuje bogaty wybór formularzy. Czytania bierze się albo z dnia, albo z Lekcjonarza mszalnego, tom VIII albo z Obrzędów pogrzebu, s. 224). Szaty koloru fioletowego lub czarnego.
2. Nieszpory za zmarłych
Jedną z cenniejszych i piękniejszych modlitw za zmarłych jest Oficjum za zmarłych. Kapłan, ubrany w stułę i kapę koloru fioletowego lub czarnego, przewodniczy śpiewanym lub recytowanym Nieszporom za zmarłych (Obrzędy pogrzebu, s. 315; Liturgia Godzin, tom IV,
s. 1661). Po wersecie Boże, wejrzyj wszyscy siadają, a kapłan lub ktoś z usługujących lub obecnych świeckich, odczytuje imiona i nazwiska zmarłych). Następnie wszyscy wstają i nieszpory celebruje się dalej jak zwykle. W godzinach porannych można w ten sposób odprawić jutrznię.
3. Nabożeństwo Słowa Bożego
W niedzielę po południu lub wieczorem można, oczywiście według możliwości, zaprosić wiernych na wypominki w formie nabożeństwa słowa Bożego. Można takie nabożeństwo odprawić także w tygodniu. W tym celu można wykorzystać Nabożeństwo słowa Bożego przy zmarłym (Obrzędy pogrzebu, s. 31), nieznacznie adaptując teksty do okoliczności. Pośród tych tekstów znajduje się piękna modlitwa litanijna, którą można włączyć także w inne formy wypominek. Kapłan, ubrany w stułę i kapę koloru fioletowego lub czarnego, przewodniczy nabożeństwu. Po znaku krzyża i pozdrowieniu, kapłan, usługujący lub osoba świecka spośród zebranych, może odczytać imiona i nazwiska zmarłych wyznaczone na dany dzień.
4. Modlitwa Słowem Bożym
Można przygotować np. trzy fragmenty z Pisma Świętego (np. czytania z Mszy za zmarłych).
Po odczytaniu danego fragmentu można zachować chwilę ciszy, dodać krótkie rozważanie,
a następnie odczytać imiona i nazwiska. Całość można zakończyć wezwaniami modlitwy powszechnej (w razie potrzeby adaptując do okoliczności) z Obrzędów pogrzebu, s. 206.
5. Litania za zmarłych
Po odczytaniu imion i nazwisk zmarłych, można odmówić Litanię za zmarłych (Obrzędy pogrzebu, s. 218).
6. Litanie
Po odczytaniu imion i nazwisk można odmówić Litanię do Wszystkich Świętych w formie dłuższej lub krótszej, dodając jako odpowiedź Módl się za nich/Módlcie się za nich. Można też odmówić Litanie: do Najdroższej Krwi Chrystusa, do Najświętszego Serca Pana Jezusa lub też loretańską do Najświętszej Maryi Panny.
7. Różaniec
Każda z pięciu tajemnic różańca poprzedzona jest odczytaniem imion i nazwisk zmarłych. Jeśli liczba nazwisk jest duża, można zamiast całego różańca, odmówić jedną tajemnicę, zwłaszcza spośród (bolesnych i chwalebnych).
8. Koronka do Miłosierdzia Bożego
Imiona i nazwiska zmarłych odczytuje się przed kolejnymi pięcioma cząstkami koronki.
9. Pieśni za zmarłych
W ramach nabożeństwa można odśpiewać trzy lub pięć pieśni za zmarłych (zob. Obrzędy pogrzebu, s. 197; Śpiewnik Siedleckiego). Imiona i nazwiska odczytuje się przed każdą z pieśni.
10. Pieśni paschalne
Można również odśpiewać trzy lub pięć pieśni spośród śpiewów wielkanocnych (zob. Śpiewnik Siedleckiego). Imiona i nazwiska odczytuje się przed każdą z pieśni.
11. Katecheza i modlitwa
We wszystkie wymienione wyżej formy „nabożeństwa wypominkowego” warto wplatać, choćby krótkie, elementy przepowiadania i katechezy, na które nie ma często czasu w czasie homilii niedzielnych. Tematy, które warto poruszyć to choćby nieśmiertelność duszy, rzeczy ostateczne, obcowanie świętych, nasze orędownictwo za zmarłych w czyśćcu i ich orędownictwo za żywymi, zmartwychwstanie ciała, sąd ostateczny, życie wieczne (por. Dyrektorium o pobożności ludowej, n. 257).
Można też przygotować „nabożeństwo wypominkowe” w formie krótkiej katechezy zakończonej odczytaniem zmarłych wyznaczonych na da ny dzień oraz krótką wspólną modlitwą
w jakiejkolwiek formie.
Źródło: Biuletyn Duszpasterski Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej11/17, str., 9-11.