Wskazówki dotyczące Mszy koncelebrowanej

Msza koncelebrowana

Koncelebracja Mszy świętej jest piękną formą sprawowania Eucharystii i powszechną praktyką Kościoła. Korzystamy z niej tak często, że nie zastanawiamy się nieraz nad niektórymi jej elementami, zwłaszcza że równie powszechnymi stały się pewne zwyczaje, które nie są zgodne
z duchem i literą przepisów Kościoła. Warto zatem przypomnieć niektóre zasady dotyczące koncelebry.

1. Księża goście

Jest rzeczą zupełnie naturalną, że w naszych kościołach i kaplicach do koncelebry dopuszczani są księża goście. Ze względu jednak na zdarzające się nadużycia i przypadki uzurpacji ze strony osób, które nie mają święceń prezbiteratu lub też obciążone są karami kościelnymi, mamy nie tylko prawo, ale obowiązek zweryfikowania ich sytuacji choćby przez poproszenie o okazanie celebretu. „Kapłani przyjezdni powinni być chętnie dopuszczani do koncelebracji eucharystycznej, pod warunkiem że będzie znana ich kapłańska tożsamość” (OWMR 200).

2. Strój liturgiczny

„Koncelebransi nakładają szaty liturgiczne, jakich zwykle używają, gdy celebrują pojedynczo” (OWMR 209). To oznacza, że zakładanie ornatu jest wymaganą i podstawową formą stroju koncelebransa. „Gdy jednak zaistnieje słuszna przyczyna, np. większa liczba koncelebransów
i brak szat liturgicznych, koncelebransi, z wyjątkiem głównego celebransa, mogą nie wkładać ornatu, lecz na albę nałożyć tylko stułę” (OWMR 209).

3. Rozpoczęcie koncelebracji

Bywa, że ze względu na spowiedź wiernych bezpośrednio przed Mszą (np. w czasie pielgrzymki czy innych większych zgromadzeń wiernych), niektórzy kapłani, czasem już ubrani w szaty mszalne, spowiadają wiernych do ostatniej chwili i dołączają się do koncelebry już po rozpoczęciu Mszy. „Nikt nie może być dopuszczony do koncelebrowania po rozpoczęciu Mszy świętej” (OWMR 206).

4. Ewangelia

Jeśli nie ma diakona, odczytanie Ewangelii należy do jednego z koncelebransów, niezależnie od tego, kto głosi homilię (OWMR 212). Wypada, by homilię głosił kapłan, który przewodniczy celebracji, choć może to zrobić także jeden z koncelebransów (OWMR 213). Gdy liturgii przewodniczy biskup, kapłan koncelebrujący prosi biskupa, który przewodniczy
o błogosławieństwo do odczytania Ewangelii.

5. Modlitwa wiernych

Modlitwę wiernych rozpoczyna zachęta kapłana i kończy wypowiedziana przez niego oracja. Te dwa elementy z natury swojej należą do kapłana, który przewodniczy celebracji. On, właśnie ze względu na bycie przewodniczącym, wzywa zgromadzonych do modlitwy i w jej imieniu łączy wspólną modlitwę w końcowej oracji, podobnie jak w przypadku innych modlitw prezydencjalnych (kolekta, nad darami i po Komunii). Wstępu i zakończenia nie można zatem powierzać żadnemu z koncelebransów, choćby z tytułu dania możliwości zabrania głosu (DYREKTORIUM O MODLITWIE POWSZECHNEJ LUB MODLITWIE WIERNYCH, 14). Same wezwania (intencje) może podać diakon albo ktoś ze świeckich, albo główny celebrans lub jeden z koncelebransów (Tamże, 8).

6. Przygotowanie darów

W czasie przygotowania darów istnieje pewna wątpliwość: czy koncelebrans powinien przygotowywać kielich wlewając wino i wodę (tzw. mixta)? Przepisy liturgiczne nie są jednoznaczne. Z jednej strony zakłada się, że czynności przygotowania darów spełnia główny celebrans, podczas gdy inni koncelebransi pozostają na swoich miejscach (OWMR 214).
Z drugiej jednak strony przepisy stanowią, że jeśli w Mszy koncelebrowanej nie bierze udziału diakon, jego funkcje pełnią niektórzy z koncelebransów (OWMR 208). W tej sytuacji zatem można zachować zwyczaj przygotowania kielicha przez jednego z koncelebransów.

7. Modlitwa eucharystyczna

Wszystkie części Modlitwy eucharystycznej odmawiane wspólnie koncelebransi wypowiadają głosem przyciszonym, aby można było wyraźnie słyszeć głos głównego celebransa. W ten sposób ułatwia się wiernym zrozumienie słów (OWMR 218).

Kiedy wypowiadają wspólnie słowa konsekracji, koncelebransi (choć nie jest to konieczne) wyciągają prawą rękę w kierunku chleba i kielicha (OWMR 222; 227; 230; 233). Interpretacja tego przepisu (tzn. czy ma być to gest epikletyczny czy wskazujący) nie została jednoznacznie rozstrzygnięta w przepisach (Por. NOTITIAE, I, 1965, s. 143; CAEREMONIALE EPISCOPORUM, 106 i przypis 79; CEREMONIAŁ LITURGICZNEJ POSŁUGI BISKUPÓW, 106).

W I Modlitwie eucharystycznej na słowa podniósł oczy ku niebu tylko główny celebrans podnosi oczy, natomiast na słowa Również nam, Twoim grzesznym sługom nie tylko główny celebrans, lecz wszyscy koncelebransi uderzają się w piersi.

8. Komunia

Przed przyjęciem Komunii koncelebransi biorą Ciało Chrystusa z pateny podanej przez głównego celebransa albo jednego z koncelebransów. Ta czynność nie należy do diakona (OWMR 242). Gdy koncelebransi podchodzą do ołtarza, czy to aby spożyć Krew Chrystusa, czy to aby przyjąć Komunię pod dwiema postaciami, zawsze przyklękają (OWMR 246; 249).

9. Obrzędy zakończenia

Przed odejściem ołtarz całuje jedynie główny celebrans i, ewentualnie, diakoni. Choć nie jest to wykluczone, to jednak zakłada się, że koncelebransi wykonują jedynie głęboki ukłon w kierunku ołtarza (OWMR 251).

źródło: Biuletyn duszpasterski diecezji Koszalińsko-kołobrzeskiej, nr 2/17