W Ceremoniale liturgicznej posługi biskupów, odnośnie, szat prezbiterów i innych posługujących, powtórzona jest norma podana w Ogólnym wprowadzeniu do Mszału rzymskiego, w nr 336. Dowiadujemy się z niej, że: „Szatą liturgiczną wspólną dla wszystkich szafarzy wyświęconych i ustanowionych jakiegokolwiek stopnia jest alba, przepasana na biodrach paskiem, jeżeli nie jest uszyta w taki sposób, że przylega do ciała nawet bez paska. Jeżeli alba nie osłania dokładnie zwykłego stroju koło szyi, przed przywdzianiem alby należy nałożyć humerał. Alby nie można zastępować komżą, nawet nałożoną na sutannę, wtedy gdy wkłada się ornat lub dalmatykę albo gdy zamiast ornatu czy dalmatyki używa się samej stuły. Komżę zawsze należy wkładać na sutannę. Akolici, lektorzy oraz inni świeccy posługujący mogą ubierać albę albo inną szatę prawnie zatwierdzoną” (CB nr 65). A więc, zwyczajnym strojem liturgicznym akolity jest alba, ale może on posługiwać także w komży, jeśli nakłada ją na sutannę. Natomiast szatą właściwą dla mężczyzny wyznaczonego na szafarza nadzwyczajnego, który nie jest akolitą, jest w Polsce zawsze alba.
2. Czy akolita może spożyć pozostałe Postacie eucharystyczne i puryfikować naczynia na ołtarzu?
Zgodnie z zasadami podanymi w OWMR nr 163, miejscem spożycia konsekrowanego Wina i konsekrowanych Hostii, które pozostały po udzieleniu Komunii Świętej, jest ołtarz. Dokonuje tego tylko kapłan lub diakon. Natomiast miejscem oczyszczenia naczyń eucharystycznych jest prawy bok ołtarza lub kredens. Akolita pomaga kapłanowi lub diakonowi w tej czynności (por. OWMR nr 192). Jeśli natomiast puryfikacja zlecona jest samemu akolicie, oczyszcza on naczynia zawsze na kredensie, na który sam je zanosi, jeśli nie ma diakona (por. OWMR nr 249). Oczywiście, najlepiej oczyszczać naczynia na kredensie, by nie zakłócać trwającego już w tym momencie uwielbienia.
3. Kiedy akolita może pomagać w udzielaniu Komunii Świętej, skoro jest tylko szafarzem nadzwyczajnym?
Zawsze, ilekroć celebrans albo odpowiadający za przebieg liturgii ceremoniarz uzna to za pożyteczne. Byłoby błędem, gdyby Komunii Świętej udzielali szafarze nadzwyczajni, do których akolita należy, a szafarze zwyczajni powrócili w tym czasie na swoje miejsca. Nie ma potrzeby określania czasowej granicy dla obrzędu udzielania Komunii, po przekroczeniu której mogli by pomagać szafarze nadzwyczajni. Należy tego dokonać z największym szacunkiem, ale i bez zbytniego przedłużania czynności. Sprawniejsze udzielenie Komunii pozwoli przeznaczyć więcej czasu na uwielbienie, tak ważne i cenne w liturgii eucharystycznej.
4. Czy akolita może posługiwać przy więcej niż jedna Msza Święta dziennie?
Akolita posługuje przy udzielaniu Komunii Świętej nie tylko podczas Mszy Świętej, w której uczestniczy, ale tyle razy, ile wymaga tego potrzeba duszpasterska (por. List apostolski Pawła VI Ministeria quædam, 15 sierpnia 1972, nr VI). To właśnie przede wszystkim ze względu na taką pomoc alumni seminariów pomagają w niedzielnej służbie Bożej, w parafiach diecezji. Tak jak prezbiterzy i diakoni, wychodzą z zakrystii tylko do tej czynności, i po jej spełnieniu opuszczają prezbiterium. Natomiast sami mogą przyjąć Komunię Świętą dwa razy w ciągu dnia, pod warunkiem, że we Mszy Świętej uczestniczą. Inaczej jest z osobami wyznaczonymi na nadzwyczajnych szafarzy, którzy posługi akolity nie otrzymali. Zasadniczo, mogą pomagać tylko podczas jednej Mszy Świętej, w której sami uczestniczą (por. Modyfikacja Instrukcji Episkopatu Polski dotyczącej pełnienia posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii Świętej, 18 październik 2006). Użyte w instrukcji słowo „zasadniczo” pozwala w uzasadnionych sytuacjach dopuścić nadzwyczajnych szafarzy do posługiwania więcej niż jeden raz dziennie.
Ks. Mateusz Matuszewski
źródło: Anamnesis 71, str. 98-99